Αξιοποίηση Στρατηγικού Διαλόγου με ΗΠΑ – Μέρος Β

Του Γιώργου Σαββίδη

Η λίστα των ελληνικών διεκδικήσεων και στόχων που παρουσιάσαμε στο προηγούμενο άρθρο μας (Μέρος Α),η οποία δεν είναι εξαντλητική, είναι εφικτή.

Ίσως κάποιοι να σκέφτονται ότι το ζήτημα των διεκδικήσεων είναι προτιμότερο να προσεγγίζεται «ρεαλιστικά» με στόχους που να είναι «πιο εφικτοί».

Διαφωνούμε κάθετα με την προσέγγιση των χαμηλών στόχων και χαμηλών προσδοκιών. Είναι από την σύλληψη της ηττοπαθής και αδιέξοδη. Ηττοπαθής γιατί a priori περιορίζει το δυνητικό αποτέλεσμα και αδιέξοδη γιατί καμία υποχώρηση δεν είναι ανεκτή στα εθνικά ζητήματα.

Αξιοποιώντας τον Στρατηγικό Διάλογο με τις ΗΠΑ, οι ελληνικές διεκδικήσεις που αναφέρονται στο προηγούμενο άρθρο μας είναι εφικτές.

ΘΕΜΙΤΟ ΤΟ ΑΙΤΗΜΑ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ ΣΤΗΝ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΟΥ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΔΙΚΑΙΟΥ ΚΑΙ ΤΗΣ ΝΟΜΙΜΟΤΗΤΑΣ

Οι επιδιώξεις μας είναι εύλογες και θεμιτές. Η Ελλάδα δεν διεκδικεί τίποτα που δεν υποστηρίζεται από το διεθνές δίκαιο και το διεθνές δίκαιο της θάλασσας.

Ο αριθμός των θεμάτων που μας απασχολούν προέρχονται από την γεωγραφική μας θέση και την ποιότητα των γειτόνων μας. Δηλαδή κρατών τα οποία δεν σέβονται το διεθνές δίκαιο. Προεξάρχουσα χώρα στις παραβιάσεις του διεθνούς δικαίου είναι η Τουρκία, η οποία συνεχίζει τις καταπιέσεις στο εσωτερικό της, εισέβαλε και κατέχει στρατιωτικά την Κύπρο και παρεμβαίνει σε βάρος των σχέσεων της χώρας μας με τρίτες χώρες όπως Αλβανία και Λιβύη. Επιπλέον, αμφισβητεί ευθέως την κυριαρχία και τα κυριαρχικά μας δικαιώματα στο Αιγαίο, διεκδικεί ακόμα και την Κρήτη και προσπαθεί να δημιουργήσει προβλήματα στην Δυτική Θράκη.

Η προσδοκία και ακόμα η απαίτηση από τον Στρατηγικό μας Εταίρο ΗΠΑ να μας υποστηρίξει στα ζητήματα αυτά είναι αναμενόμενη. Τις τελευταίες δεκαετίες η αποτρεπτική μας ισχύς βασίστηκε σε μεγάλο βαθμό σε αυτήν την υποστήριξη, όπως και στην υποστήριξη των Ευρωπαίων συμμάχων και εταίρων. Εξελισσόμενης της σχέσης με τις ΗΠΑ, είναι πρόδηλο ότι η αξιοποίηση της σχέσης από την δική μας πλευρά πρέπει να περιλαμβάνει κατ’ ελάχιστον ότι καλύπτεται από το διεθνές δίκαιο.

ΥΠΟΔΟΜΕΣ ΚΑΙ ΕΝΕΡΓΕΙΑ

Η προσπάθεια της Ευρώπης να απεξαρτηθεί από το Ρωσικό φυσικό αέριο και το Ρωσικό πετρέλαιο, δίνει πνοή στην προσπάθεια της χώρας μας να αναπτύξει δικές της πηγές ενέργειας και να καταστεί κόμβος διακομιδής φυσικού αερίου και ηλεκτρικού ρεύματος μεταξύ Ευρώπης, Αφρικής και Μέσης Ανατολής.

Ήδη υγροποιημένο αέριο από ΗΠΑ και Μ. Ανατολή αποθηκεύεται σε Ρεβυθούσα και Αλεξανδρούπολη, ηλεκτρικά καλώδια σχεδιάζονται μεταξύ Αιγύπτου και Ελλάδας, αγωγοί σχεδιάζονται μεταξύ Ελλάδας και Βουλγαρίας και Ελλάδας και Βόρειας Μακεδονίας.

Οι ΗΠΑ υποστηρίζουν την πρωτοβουλία EastMed Gas Forum που ίδρυσαν Ελλάδα, Κύπρος, Ισραήλ και Αίγυπτος και στην οποία εντάχθηκαν επίσης Γαλλία, Ιταλία, Ιορδανία και Παλαιστίνη. (Θα προτιμούσαν βέβαια να συμμετάσχει και η Τουρκία, γιατί θεωρούν ότι έτσι εξασφαλίζεται σταθερότητα αλλά και «δένεται» η Τουρκία.) Έχουν νομοθετήσει υπέρ της υποστήριξης της συνεργασίας με την Ελλάδα για την ανάπτυξη των ενεργειακών πηγών της Ανατολικής Μεσογείου. Ήδη αμερικανικές εταιρείες διεξάγουν έρευνες και γεωτρήσεις στην Ελληνική και στην Κυπριακή ΑΟΖ.

Ο Στρατηγικός Διάλογος Ελλάδας-ΗΠΑ, είναι ευκαιρία προσέλκυσης επενδύσεων και χρηματοδοτήσεων από τις ΗΠΑ στον ενεργειακό τομέα και στις σχετικές υποδομές. Η τρέχουσα δραστηριότητα στην Ελληνική ΑΟΖ ξεκίνησε μετά την εμβάθυνση της στρατηγικής σχέσης με τις ΗΠΑ και η δραστηριότητα στις ΑΟΖ Ελλάδας και Κύπρου τελεί υπό την προστασία του Αμερικανικού αλλά και του Γαλλικού στόλου.

ΑΜΥΝΑ ΚΑΙ ΑΣΦΑΛΕΙΑ

Η ανάληψη ηγετικού ρόλου στην άμυνα και την ασφάλεια της ευρύτερης περιοχής είναι απολύτως εφικτή. Οι ΗΠΑ έχουν καταστήσει σαφές με πολλούς τρόπους ότι επιθυμούν να συγκεντρωθούν πρωτίστως στην Κίνα και δευτερευόντως στην Ρωσία. Και για τις δύο περιπτώσεις επιδιώκουν ενίσχυση των δυνατοτήτων τους με αξιόπιστες συμμαχίες. Στην περιοχή μας, νοτιο-ανατολική Ευρώπη – ανατολική Μεσόγειος, η Ελλάδα είναι ο πλέον αξιόπιστος σύμμαχος. Διαθέτει αξιόμαχες υψηλού επιπέδου ένοπλες δυνάμεις. Είναι δύναμη ειρήνης και σταθερότητας, με παραδοσιακά καλές σχέσεις με χώρες-κλειδιά όπως Αίγυπτος, Ισραήλ, ΗΑΕ, Σαουδική Αραβία και Ιορδανία. Και βέβαια, ελέγχει τις θαλάσσιες και εναέριες οδούς από το Σουέζ στο Λιβυκό στον Εύξεινο.

Η εφαρμογή του Ενιαίου Αμυντικού Χώρου με την Κύπρο, επεκτείνει την εμβέλεια και τον ζωτικό χώρο των ελληνικών ενόπλων δυνάμεων, φέρνοντας τα σύνορα του στα αντίστοιχα του Ισραήλ. Οι τρεις χώρες, τέσσερις με την Αίγυπτο, αποτελούν μια τεράστια αμυντική περιοχή της οποίας ο συνδετικός κρίκος είναι η Ελλάδα.

Ο Ενιαίος Αμυντικός Χώρος Ελλάδας-Κύπρου είναι ζήτημα Ελληνικό. Η ουσιαστική εφαρμογή του δημιουργεί ένα νέο δυναμικό τοπίο, όπου ο ισχυρός, η Ελλάδα, θα αποκομίσει και άλλα οφέλη. Η στρατιωτική ηγεσία της περιοχής στα πλαίσια του ΝΑΤΟ είναι ένα από αυτά, ίσως το σημαντικότερο. Εκτός από επιτήρηση της ευρύτερης περιοχής, διοίκηση νατοϊκών μονάδων, ευθύνη για την ασφάλεια της περιοχής, η Ελλάδα μπορεί να προσφέρει εκπαίδευση, να διαχειριστεί και να μοιραστεί πληροφορίες κ.ά.

Οι ΗΠΑ έχουν κάθε λόγο να ενισχύσουν αυτήν την προοπτική. Εξασφαλίζουν την σταθερότητα και ασφάλεια της περιοχής και μειώνουν την εξάρτηση από αναξιόπιστους συμμάχους όπως η Τουρκία. Και μπορούν να συγκεντρωθούν περισσότερο στις άλλες τους προτεραιότητες. Στο πρόσφατο παρελθόν είδαμε ότι η μεγαλύτερη Ευρωπαϊκή δύναμη, η Γαλλία, δεν μπόρεσε να καλύψει επαρκώς το κενό της αμερικανικής αποχώρησης. Άλλωστε, η νέα στρατηγική σχέση Ελλάδας-ΗΠΑ εδράζεται κυρίως στην ενίσχυση βάσεων στην Ελλάδα (Σούδα, Αλεξανδρούπολη, Λάρισα, Στεφανοβίκειο) με στόχο την μείωση της εξάρτησης από την Τουρκία και τα Στενά. Σε αυτό το πλαίσιο οι ΗΠΑ έχουν ήδη ξεκινήσει την οικοδόμηση στρατηγικής σχέσης και με την Κύπρο.

Αξιοποιώντας τη νέα σχέση, η Ελλάδα μπορεί και πρέπει να επιδιώξει σημαντική στρατιωτική ενίσχυση. Το ποσό των $2 δις ετησίως (ίσως και μεγαλύτερο), εύκολα αιτιολογείται από την χρήση, συντήρηση και αναβάθμιση βάσεων και εγκαταστάσεων, την κάλυψη κόστους συμμαχικών αποστολών κλπ. Η αρχή έχει ήδη γίνει. Οι ΗΠΑ έχουν νομοθετήσει/συμπεριλάβει στους αμυντικούς τους προϋπολογισμούς τα τελευταία 2-3 χρόνια προβλέψεις κονδυλίων για βελτίωση των εγκαταστάσεων σε Ελληνικές στρατιωτικές βάσεις και για αντικατάσταση των Ρωσικών/Σοβιετικών οπλικών συστημάτων που βρίσκονται σε χρήση από τις Ελληνικές ένοπλες δυνάμεις.

Ομοίως, η συμμετοχή Ελληνικών εταιρειών σε έρευνα αλλά και παραγωγή είναι εύκολο να επιτευχθεί. Το δύσκολο είναι οι συμμετοχές αυτές να είναι σημαντικές και όχι συμβολικές, πράγμα που βαρύνει εξίσου και την δική μας πλευρά.

ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΙ ΠΟΥ ΔΕΝ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΞΕΧΝΑΜΕ

Η Ελλάδα είναι σημαντική χώρα. Η προσφορά της στην ειρήνη και σταθερότητα στην ευρύτερη περιοχή είναι σημαντικότατη. Πρέπει να συμπεριφέρεται ανάλογα.

Η διεκδίκηση των συμφερόντων μας είναι θεμιτή και αναμενόμενη. Δεν πρέπει να μπερδεύουμε την διεκδίκηση με τον εκβιασμό.

Οι αρχές, οι θέσεις, οι στόχοι και οι επιδιώξεις μας πρέπει να είναι ξεκάθαρες και γνωστές σε φίλους και εχθρούς. Το ίδιο και η αποφασιστικότητα μας να προωθήσουμε και να υποστηρίξουμε τα συμφέροντα και τα δικαιώματα μας.

Η εξωτερική μας πολιτική δεν πρέπει να έχει επίκεντρο την Τουρκία.

Η γνωστοποίηση των στόχων δεν συνεπάγεται αυτόματη επίτευξη. Το ίδιο ισχύει και με τα αιτήματα/απαιτήσεις. Η συνετή και συνεπής προώθηση τους φέρνει αποτελέσματα και επιτυχία.

Το περιβάλλον είναι δυναμικό και μεταβάλλεται. Επιβάλλεται να αξιοποιούμε τάχιστα τις ευκαιρίες και να μάθουμε να αντέχουμε μέχρι να ξεπεραστούν οι αντιξοότητες και οι κίνδυνοι.

Οι φίλοι, εταίροι και σύμμαχοι πρωτίστως υποστηρίζουν τα δικά τους συμφέροντα όπως τα αντιλαμβάνονται. Δεν θα υποστηρίξουν τα δικά μας αν εκτιμούν ότι ζημιώνουν.

Η εμπιστοσύνη, η πίστη και η σταθερότητα αποδίδουν μακροπρόθεσμα. Αποδίδουν περισσότερο όταν συνοδεύονται από στρατιωτική και οικονομική ισχύ.

Η άμυνα και η εξωτερική πολιτική έχουν αποτέλεσμα όταν έχουν μακροχρόνιο σχεδιασμό και συνεπή εφαρμογή.

[Η δυνατότητα περαιτέρω εμβάθυνσης της σχέσης και επιτάχυνσης της αξιοποίησης του Στρατηγικού Διαλόγου μεταξύ Ελλάδας-ΗΠΑ θα είναι το θέμα ξεχωριστού άρθρου (Μέρος Γ).]

Τα άρθρα και τα σχόλια που δημοσιεύονται στην ιστοσελίδα Athenian Herald εκφράζουν τους συγγραφείς τους. Η Athenian Herald δεν φέρει καμία ευθύνη για τις απόψεις που εκφράζονται μέσω της ιστοσελίδας.