Η Θέση του Κοσόβου στα Βαλκάνια

Της Ηλιάνας Θέμελη

Οι σχέσεις μεταξύ της Αλβανικής πλειοψηφίας και της Σερβικής μειοψηφίας στο Κόσοβο ήταν ανέκαθεν τεταμένες.

Αναζωπυρώθηκαν όμως όταν το καλοκαίρι του 2022 η Κυβέρνηση του Κοσόβου ζήτησε από τον Σερβικό πληθυσμό να ανταλλάξουν τις πινακίδες κυκλοφορίας των οχημάτων τους που είχαν εκδοθεί από τη Σερβία με αριθμό πινακίδων που έχουν εκδοθεί από το Κόσοβο. Ωστόσο, περίπου 50.000 κάτοικοι αρνήθηκαν να κάνουν την αλλαγή καθώς δεν πιστεύουν στην ανεξαρτησία της χώρας και έφτιαξαν οδοφράγματα ως έκφραση της διαμαρτυρίας τους.

Το Κόσοβο βρίσκεται στα Βαλκάνια, ανάμεσα σε Αλβανία, Βόρεια Μακεδονία, Μαυροβούνιο και Σερβία. Ήταν μέρος της Γιουγκοσλαβίας και μετά τη διάσπαση της Γιουγκοσλαβίας τη δεκαετία του 1990, προσπάθησε να αποκτήσει ανεξαρτησία. Η Σερβία αντιστάθηκε και κινήθηκε κατά του Αλβανικού πληθυσμού της περιοχής. Το 1999 το ΝΑΤΟ παρενέβη στρατιωτικά κατά της Σερβίας με αποτέλεσμα οι Σερβικές στρατιωτικές δυνάμεις να αποχωρήσουν από το Κόσοβο. Το 2008 το Κόσοβο ανακήρυξε μονομερώς την ανεξαρτησία του. 22 κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) έχουν αναγνωρίσει την ανεξαρτησία του Κοσόβου ενώ η Ελλάδα είναι ανάμεσα στα 4 κράτη-μέλη που μαζί (μεταξύ άλλων) με Σερβία, Ρωσία και Κίνα δεν το έχουν αναγνωρίσει ως ανεξάρτητο κράτος. Η οριστική επίλυση του ζητήματος απαιτεί απόφαση του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, που αυτήν την στιγμή είναι διχασμένο ανάμεσα σε Ηνωμένες Πολιτείες, Γαλλία και Ηνωμένο Βασίλειο από τη μία και Ρωσία και Κίνα από την άλλη πλευρά.

Η ΕΕ διαμεσολάβησε για την επίλυση του ευρύτερου προβλήματος και ανακοίνωσε την ευρωπαϊκή πρόταση για την εξομάλυνση των σχέσεων μεταξύ Σερβίας και Κοσόβου. Η πρόταση αποτελείται από 11 άρθρα, εκ των οποίων ίσως τα σημαντικότερα είναι η σύσταση της Ένωσης Σερβικών Δήμων (στο Κόσοβο) αλλά και η επισημοποίηση του καθεστώτος της Σερβικής Ορθόδοξης Εκκλησίας (στο Κόσοβο). Προ λίγων ημερών η ΕΕ ανακοίνωσε επίσημα ότι οι δυο χώρες συμφώνησαν στον τρόπο υλοποίησης της ευρωπαϊκής πρότασης, αν και καμία από τις δύο χώρες δεν δέχτηκε να υπογράψει το κείμενο.

Η Αθήνα έχει συγκεκριμένα αναλάβει τον ρόλο της διευκόλυνσης των επαφών ανάμεσα στην Σερβία και στο Κόσοβο στο ευρύτερο πλαίσιο διασφάλισης της σταθερότητας στα Βαλκάνια. Αυτό το ευρύτερο πλαίσιο έχει καταστεί προτεραιότητα με γεωστρατηγικό πρόσημο μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, η οποία έχει αποσταθεροποιήσει τα δυτικά Βαλκάνια. Το Κόσοβο χρησιμοποιείται ως μοχλός πίεσης στην περιοχή. Συγκεκριμένα, η Σερβία είναι στην σφαίρα επιρροής της Ρωσίας, και έχει δεχτεί πίεση από την Αμερική να επιβάλει κυρώσεις κατά της Ρωσίας ως αντάλλαγμα την βοήθεια της στο μέτωπο του Κοσόβου. Η Σερβία δέχεται πίεση και από την Ευρωπαϊκή Ένωση καθώς μπορούν να ανασταλούν οι συζητήσεις ένταξης της χώρας στην Ένωση.

Τα άρθρα και τα σχόλια που δημοσιεύονται στην ιστοσελίδα Athenian Herald εκφράζουν τους συγγραφείς τους. Η Athenian Herald δεν φέρει καμία ευθύνη για τις απόψεις που εκφράζονται μέσω της ιστοσελίδας.