Ενιαίος αμυντικός χώρος: το στρατιωτικό σκέλος – Μέρος Α

Του Γιώργου Σαββίδη

Το άρθρο αυτό δεν αποτελεί επιτελικό σχεδιασμό ούτε πρόταση προς τους αρμόδιους που είναι τα στρατιωτικά επιτελεία. Στόχος είναι να παρουσιαστεί η γενική εικόνα και να κατανοήσουν οι πολίτες σε Ελλάδα και Κύπρο τις παραμέτρους μιας αξιόπιστης άμυνας που να εξασφαλίζει τα δικαιώματα και τα συμφέροντα Ελλάδας και Κύπρου.

Γίνονται συχνά συζητήσεις και αναλύσεις που προτείνουν η Κύπρος να αποκτήσει ένα σμήνος ή μια μοίρα μαχητικών ή και άλλες στρατιωτικές ικανότητες, πάντα σε συνεργασία και με την βοήθεια της Ελλάδας. Θα ήταν ευχής έργο αν η Κυπριακή ΕΦ (Εθνική Φρουρά) μπορούσε να αποκτήσει αξιόλογη αμυντική και αποτρεπτική ικανότητα σε όλους τους κλάδους. Ίσως είναι εφικτό, αλλά δεν είναι η καλύτερη αξιοποίηση των πόρων.

Η δική μας άποψη είναι ότι η ΕΦ μπορεί και πρέπει (α) να συγκεντρωθεί στην άμυνα του χώρου της αποκτώντας και επιθετικές ικανότητες και (β) να συνδράμει σε καίριους τομείς τις Ελληνικές ΕΔ (Ένοπλες Δυνάμεις).

Αποκλεισμός της Τουρκίας

Η Τουρκία μπορεί να αποκλειστεί από αέρα και θάλασσα. Είναι δύσκολο εγχείρημα αλλά εφικτό.

Αεροπορικός αποκλεισμός

Η ποιοτική υπεροχή της Ελληνικής ΠΑ (Πολεμική Αεροπορία) καθιστά τον πλήρη εναέριο αποκλεισμό εφικτό. Η μοναδική έλλειψη για πλήρη αεροπορικό αποκλεισμό της Τουρκίας, είναι συστήματα εναέριου ανεφοδιασμού καυσίμων. Τα Rafale έχουν κάποιες δυνατότητες να εφοδιάζουν άλλα Rafale, αλλά υπάρχει ανάγκη ειδικών τέτοιων αεροσκαφών. Η λύση ανεφοδιασμού στην Κύπρο δεν επαρκεί λόγω του αυξημένου επιχειρησιακού κινδύνου σε περίπτωση σύρραξης. Η δυνατότητα αυτή πρέπει να υπάρχει, αλλά ως λύση έκτακτης ανάγκης. Το ίδιο ισχύει και για ανεφοδιασμό σε Αίγυπτο ή Ισραήλ. Μπορούν να αποτελούν πιθανές λύσεις σε έκτακτη ανάγκη αλλά δεν μπορούμε να στηρίξουμε τον σχεδιασμό μας σε αυτές. Δεν είναι σίγουρο ότι οι χώρες αυτές θα ήθελαν να εμπλακούν σε πολεμική σύγκρουση. Επίσης, δημιουργείται μια εξάρτηση που στοιχίζει άμεσα ή/και έμμεσα. Η προσφορότερη λύση είναι η απόκτηση εναέριων μέσων από την ΠΑ.

Η ΠΑ μπορεί να προμηθευτεί μεταχειρισμένα αμερικανικά KC-10 ή KC-135 ή Γαλλικά A330MRTT. Σύντομα οι ΗΠΑ θα αρχίσουν την απόσυρση των KC-10 και KC-135 και θα τα αντικαταστήσουν με τα νέα KC-46. Είναι ευκαιρία για δωρεάν παραχώρηση, ενώ υπάρχουν και ευκαιρίες για μεταχειρισμένα.

Ναυτικός αποκλεισμός

Ο πλήρης ναυτικός αποκλεισμός είναι επίσης εφικτός, αλλά οι ανάγκες είναι μεγαλύτερες. Απαιτούνται 12-14 φρεγάτες, 10-12 κορβέτες, 30-40 τορπιλλάκατοι και κανονιοφόροι και 16-18 υποβρύχια.

Οι φρεγάτες καλό θα ήταν να έχουν εκτόπισμα 6.000 τόνους ή παραπάνω. Οι Belh@rra (FDI HN) με 4.400 τόνους είναι ικανότατες αλλά έχουν περιορισμό σε προσθήκη συστημάτων στο μέλλον. Οι Γαλλικές και οι Ιταλικές FREMM, οι Αγγλικές Arrowhead και οι Αμερικανικές FFG είναι αυτής της κατηγορίας.

Οι κορβέτες μπορούν να είναι μικρού εκτοπίσματος γύρω στους 2.000 τόνους. Οι υποψήφιες για το πολεμικό ναυτικό Γαλλικές Gowind HN έχουν εκτόπισμα 2.800 και οι Ιταλικές FCx-30 3.200 τόνους. Η επιλογή τους έγινε γιατί είναι περισσότερο «ελαφριές φρεγάτες» παρά κορβέτες και βοηθούν την διατήρηση ικανού αριθμού «μεγάλων» πλοίων. Οι κορβέτες των 2.000 τόνων (Γερμανικές Κ130, Ισραηλινές Sa ar 6) είναι ικανότατες και καλά εξοπλισμένες.

Οι τορπιλλάκατοι και κανονιοφόροι που υπάρχουν σήμερα στο Ελληνικό ΠΝ (Πολεμικό Ναυτικό) πρέπει να αντικατασταθούν και να εκσυγχρονιστούν.

Ο στόλος των υποβρυχίων Τ-214 χρήζει εκσυγχρονισμού. Τα Τ-209, εκτός από το αναβαθμισμένο, πρέπει να αντικατασταθούν. Ταυτόχρονα, πρέπει να αυξηθεί ο αριθμός τους, είτε με Τ214 (Γερμανικά) ή τα μικρότερα Τ212 (Γερμανικά ή Ιταλικά) ή τα Scorpene (Γαλλικά).

Μαζί με τα ανάλογα ναρκοθηρευτικά, αρματαγωγά, γενικής χρήσεως και άλλα πλοία, το ΠΝ πρέπει να έχει την ικανότητα να επιχειρεί ταυτόχρονα 5-6 στολίσκους με 1-2 φρεγάτες, 1-2 κορβέτες, 1-2 υποβρύχια, 3-4 τορπιλλακάτους και κανονιοφόρους κλπ. Με 2 στολίσκους και αεροπορική κάλυψη, αποκλείεται πλήρως η Νότια – Νοτιο-ανατολική ακτογραμμή της Τουρκίας και όλα τα λιμάνια της. Αντίστοιχη δύναμη αποκλείει την πρόσβαση της στο Αιγαίο. Και μια τρίτη ισχυρή δύναμη καλύπτει από Κρήτη έως Διαπόντια Νησιά. Η ετοιμότητα των 5-6 στολίσκων δεν επηρεάζεται από συντηρήσεις και επισκευές, καθότι υπάρχει ικανός αριθμός μονάδων. Υπάρχει και η δυνατότητα άλλων αποστολών, όπως ενέδρες υποβρυχίων, συνοδεία μεταγωγικών, περιπολία, συμμετοχή σε συμμαχικές αποστολές, επίσκεψη σε ξένα λιμάνια, συμμετοχή σε ασκήσεις κ.ά.

Η ικανότητα επιχειρήσεων από την Κρήτη έως τα Διαπόντια δεν είναι υπερβολή. Η περιοχή είναι Ελληνική και επιπλέον υπάρχουν σημαντικά Ελληνικά συμφέροντα τόσο στο Λιβυκό όσο και στο Ιόνιο. Να μην ξεχνούμε ότι η Τουρκία, εκτός από επιχειρησιακή ικανότητα, διατηρεί και στρατιωτικές δυνάμεις στην Λιβύη και αλλού, ενώ έχει και συμμάχους όπως Αλβανία, Βοσνία και Κόσοβο.

Ο σχεδιασμός μπορεί να είναι πλήρης μόνο αν ληφθεί μέριμνα προστασίας όλων των μονάδων, αεροπορικών και ναυτικών, από εχθρικές επιθέσεις. Η Τουρκία αναπτύσσει διαρκώς την ικανότητα επιθέσεων κορεσμού. Τόσο μέσω μη επανδρωμένων συστημάτων στον αέρα και την θάλασσα (επιφανείας και υποβρύχια), αλλά και πυραύλων και πυροβολικού. Χωρίς σύγχρονα συστήματα αναχαίτισης, προστασίας και ηλεκτρονικών αντι-μέτρων η επιβίωση δεν είναι δυνατή.

Η ανθυποβρυχιακή ικανότητα είναι πρωτίστης σημασίας. Εκτός των νέων Τ214, οι Τούρκοι κατασκευάζουν ήδη μίνι υποβρύχια, μη επανδρωμένα σκάφη βυθού κλπ. Σημειώνουμε βέβαια ότι ο συνδυασμός Belh@rra και ελικοπτέρων MH60R, που μπαίνουν σύντομα σε υπηρεσία στο ΠΝ, είναι ότι καλύτερο υπάρχει σήμερα σε ανθυποβρυχιακές δυνατότητες στον πλανήτη.

Η πρώτη γραμμή φύλαξης των θαλασσίων συνόρων είναι ευθύνη του ΛΣ (Λιμενικό Σώμα) και όχι του ΠΝ. Για τον σκοπό αυτόν, το ΛΣ έχει ανάγκη μεγάλα σκάφη με ικανότητα για την Ανατολική Μεσόγειο και σχετικό οπλισμό. Αυτό όμως ξεφεύγει του παρόντος. Αξίζει όμως να σημειωθεί ότι τα σκάφη αυτά έχουν αισθητά χαμηλότερο κόστος και καλύπτουν σημαντική ανάγκη.

Αμυντική ικανότητα

Έβρος

Η πρόκληση στον Έβρο είναι τα 200χλμ. των συνόρων με τον ποταμό να αποτελεί στην μεγαλύτερη έκταση μέρος των συνόρων και βέβαια, οι ογκώδεις Τουρκικές δυνάμεις (120.000 στρατός) και ο μεγάλος αριθμός μέσων που διαθέτουν (1.000+ άρματα).

Η αμυντική ικανότητα στον Έβρο είναι σε πολύ καλή κατάσταση. Παρά ταύτα χρειάζονται σύγχρονα τεθωρακισμένα οχήματα μεταφοράς προσωπικού (ΤΟΜΠ), σύγχρονα αντι-αρματικά, σύγχρονα ελικόπτερα, σύγχρονα πυρομαχικά, σύγχρονα άρματα, σύγχρονα πυροβόλα, σύγχρονα αντιαεροπορικά, σύγχρονα συστήματα επικοινωνιών.

Τα άρματα Leopard του Ελληνικού Στρατού (ΕΣ) είναι ανάγκη να αναβαθμιστούν στην έκδοση 2A7+ με σύστημα αυτοπροστασίας Trophy. Σε αυτό το επίπεδο θα είναι ότι καλύτερο υπάρχει παγκοσμίως για πολλά χρόνια. Ο αριθμός αρμάτων που υπάρχει στον Έβρο είναι ικανοποιητικός αλλά τα παλαιότερα μοντέλα πρέπει είτε να εκσυγχρονιστούν είτε να αντικατασταθούν από σύγχρονα.

Η προμήθεια σύγχρονων ΤΟΜΠ είναι υποχρεωτική. Ότι διαθέτει ο ΕΣ είναι παρωχημένο και δεν ανταποκρίνεται στις ανάγκες. Τα 40 Marder δεν είναι αρκετά. Το Γερμανικό Lynx είναι σύγχρονο και πολύ καλή λύση. Τα 300 M2A2 ODS-SA Bradley που προτίθενται να μας παραχωρήσουν οι ΗΠΑ καλύπτουν μέρος των αναγκών.

Τα πυροβόλα χρήζουν αναβάθμισης. Και τα MLRS και τα PzH 2000GR και τα M109A2-A5 και τα υπόλοιπα.

Στον αντιαρματικό οπλισμό πρέπει να προστεθούν σύγχρονα όπλα, όπως Javelin, NLAW, Hellfire, Spike κλπ.

Η αντιαεροπορική άμυνα είναι από τις καλύτερες στην Ευρώπη, αλλά τα περισσότερα όπλα είναι παλαιά και δεν μπορούν ούτε να αναβαθμιστούν, ενώ πολλά σύντομα δεν θα μπορούν ούτε να συντηρηθούν. Ένας νέος σχεδιασμός είναι αναγκαίος ο οποίος να καλύπτει όλες τις σημερινές απειλές και αυτές που προδιαγράφονται στις επόμενες τρεις δεκαετίες τουλάχιστο. Οι σημερινές απειλές περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων (και πέραν των μαχητικών αεροπλάνων, των βομβαρδιστικών και των ελικοπτέρων), drones, μη επανδρωμένα αεροπλάνα, βαλλιστικούς πυραύλους, υπερηχητικούς πυραύλους, έξυπνο πυροβολικό. Στις απειλές πρέπει πλέον να προστεθούν και οι ηλεκτρονικές παρεμβολές δορυφόρων, ραντάρ και άλλων μέσων, αλλά και εντελώς νέες τεχνολογίες όπως laser.

Η αντιαεροπορική κάλυψη ξεκινά από το τακτικό επίπεδο και φτάνει το στρατηγικό. Υπάρχουν αρκετά ικανά συστήματα, τα περισσότερα δε είναι «οικογένειες» όπλων που καλύπτουν διαφορετικές ανάγκες: IRIS, SAMP, Patriot, Barak, Iron Dome, David’s Sling κ.ά. Βέβαια, υπάρχει και ανάγκη για drones, φορητά όπλα όπως Stinger κλπ.

Στα ελικόπτερα υπάρχουν μεγάλα κενά. Τα επιθετικά Apache χρήζουν εκσυγχρονισμού, τα μεταφορικά Chinook επίσης χρήζουν εκσυγχρονισμού, τα γενικής χρήσης Huey είναι προς απόσυρση, τα ειδικών αποστολών NH90 παρότι «καινούργια» έχουν απαράδεκτες διαθεσιμότητες. Τα αναγνωριστικά-επιθετικά Kiowa είναι προηγούμενης γενιάς και παρότι ανακαινισμένα σε μια δεκαετία θα είναι παλαιωμένα.

Το δυναμικό των ελικοπτέρων μαστίζεται από πολυτυπία, παλαιότητα και χαμηλές διαθεσιμότητες. Χρειάζεται γενναία ανανέωση με απόσυρση των απαρχαιωμένων και προμήθεια ικανών αριθμών 2-3 τύπων (Apache, Chinook, Blackhawk, AW139 κλπ.) που να καλύπτουν τις ανάγκες όλων των κλάδων των ΕΔ. Η προμήθεια μεταχειρισμένων δεν εξυπηρετεί πραγματικά, γιατί το κόστος συντήρησης είναι υψηλό και γιατί δεν έχουν τις επιχειρησιακές ικανότητες των νέων συστημάτων.

Παρά την προσθήκη των Spike, χρειάζονται και περιφερόμενα πυρομαχικά όπως Switchblade, Hero ή άλλα, όπως και οπλισμένα επιθετικά drones και μη επανδρωμένα (οχήματα, αεροχήματα, σκάφη, υποβρύχια). [Συνεχίζεται]

Τα άρθρα και τα σχόλια που δημοσιεύονται στην ιστοσελίδα Athenian Herald εκφράζουν τους συγγραφείς τους. Η Athenian Herald δεν φέρει καμία ευθύνη για τις απόψεις που εκφράζονται μέσω της ιστοσελίδας.