Ατμοσφαιρική ρύπανση σε πόλεις στην Ευρώπη

Της Θέκλας Αρτεμίου

Ένεκα της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στη Νέα Υόρκη λόγω των καταστροφικών πυρκαγιών στον Καναδά, θεωρήσαμε καίρια μια γρήγορη αναφορά στην ατμοσφαιρική ρύπανση στην Ευρώπη και την Ελλάδα.

Οι πολιτικές για τη μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης έχουν οδηγήσει σε βελτίωση της ποιότητας του αέρα στην Ευρώπη τις τελευταίες τρεις δεκαετίες. Ωστόσο, σε ορισμένες ευρωπαϊκές πόλεις η ατμοσφαιρική ρύπανση εξακολουθεί να εγκυμονεί κινδύνους για την υγεία.

Οι πόλεις κατατάσσονται από την πιο καθαρή πόλη στην πιο μολυσμένη, με βάση τα μέσα επίπεδα λεπτών σωματιδίων ή PM2,5 κατά τα δύο τελευταία ημερολογιακά έτη (ΣΣ: το PM σημαίνει fine particulate matter).

Τα λεπτά σωματίδια είναι ο ατμοσφαιρικός ρύπος με τις μεγαλύτερες επιπτώσεις στην υγεία όσον αφορά τον πρόωρο θάνατο και τις ασθένειες. Το εργαλείο που χρησιμοποιείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση επικεντρώνεται στη μακροχρόνια ποιότητα του αέρα, καθώς η μακροχρόνια έκθεση στην ατμοσφαιρική ρύπανση προκαλεί τις σοβαρότερες επιπτώσεις στην υγεία.

Το 2021, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) επικαιροποίησε τις κατευθυντήριες γραμμές του για την ποιότητα του αέρα με βάση την υγεία και συνέστησε μέγιστο επίπεδο 5 μg/m3 για τα λεπτά σωματίδια για μακροχρόνια έκθεση. Σε αυτό το επίπεδο έκθεσης, ο άνθρωπος παραμένει υγιής. Το 2008, η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) καθόρισε ετήσια οριακή τιμή για τα λεπτά σωματίδια 25 μg/m3 στο πλαίσιο πολιτικών για την εξασφάλιση καθαρού αέρα στην Ευρώπη. Η οδηγία 2008/50/ΕΚ για την ποιότητα του ατμοσφαιρικού αέρα βρίσκεται επί του παρόντος υπό αναθεώρηση προκειμένου, μεταξύ άλλων, να ευθυγραμμιστούν τα πρότυπα της ΕΕ με τις συστάσεις του ΠΟΥ.

Το εργαλείο κατηγοριοποιεί την ποιότητα του αέρα ως εξής:

- καλός για επίπεδα μικροσωματιδίων που δεν υπερβαίνουν την ετήσια κατευθυντήρια τιμή του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας των 5 μg/m3,
- ικανοποιητικός για επίπεδα άνω των 5 και όχι άνω των 10 μg/m3,
- μέτριος για επίπεδα άνω των 10 και όχι άνω των 15 μg/m3,
- κακός για επίπεδα άνω των 15 και όχι άνω των 25 μg/m3 και
- πολύ κακός για επίπεδα πάνω από την οριακή τιμή της Ευρωπαϊκής Ένωσης των 25 μg/m3.

Στην Ευρώπη, επωφελούμαστε από το πιο ολοκληρωμένο δίκτυο παρακολούθησης της ποιότητας του αέρα στον κόσμο.

Εδώ (link) μπορείτε να βρείτε τα επίπεδα των λεπτών σωματιδίων σε πάνω από 340 πόλεις του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου. Τα δεδομένα προέρχονται από επίγειες μετρήσεις, που λαμβάνονται από περισσότερους από 400 σταθμούς παρακολούθησης.

Η τρέχουσα έκδοση του εργαλείου περιλαμβάνει συνδέσμους προς το «Urban PM2.5 Atlas» που δημιουργήθηκε από το Κοινό Κέντρο Ερευνών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (“European Commission’s Joint Research Centre”). Το «Urban PM2.5 Atlas» εκτιμά τη συμβολή των διαφόρων πηγών εκπομπών στη συνολική συγκέντρωση PM2.5 σε 150 ευρωπαϊκές πόλεις. Περιλαμβάνει επίσης πληροφορίες σχετικά με πρόδρομους ρύπους που συμβάλλουν στο σχηματισμό των PM2.5.

Στην τρέχουσα έκδοση (2023) συγκρίνονται 375 πόλεις. Από τις 375, από 61 βρίσκονται σε Γερμανία και Ιταλία και 60 σε Γαλλία, ενώ από 1 σε Ισλανδία, Λιθουανία, Λουξεμβούργο και Ισλανδία. Η πόλη που περιλαμβάνεται στο δείγμα είναι η Αθήνα. Η Αθήνα κατατάσσεται 269^η στις 375 με μετρήσεις 13,6 μg/m3 ή εντός του μέτριου επιπέδου.

Στα στοιχεία του 2020 που έχει εκδώσει η EEA (“European Energy Association”) που μετριούνται οι εκπομπές λεπτών σωματιδίων σε περισσότερες χώρες, γίνεται αναφορά και στην Θεσσαλονίκη, την Πάτρα και τον Βόλο. Στην Πάτρα οι μετρήσεις είναι μεταξύ 10-15μg/m3, στον Βόλο μεταξύ 15-25μg/m3 και στην Θεσσαλονίκη μεταξύ 10-25μg/m3, ανάλογα με το εάν βρίσκεσαι εντός ή εκτός της πόλης.

Η ποιότητα του αέρα στην Ελλάδα όσον αφορά τα λεπτά σωματίδια βρίσκεται εντός των προβλεπόμενων επιπέδων. Η ποιότητα του αέρα είναι καλύτερη από ότι στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες

Με πληροφορίες από: EEA (1), EEA (2), EEA (3), Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τα άρθρα και τα σχόλια που δημοσιεύονται στην ιστοσελίδα Athenian Herald εκφράζουν τους συγγραφείς τους. Η Athenian Herald δεν φέρει καμία ευθύνη για τις απόψεις που εκφράζονται μέσω της ιστοσελίδας.