Νίκο, σπάσε αυγά

Του Γιώργου Σαββίδη

Η Ελλάδα είναι υποχρεωμένη να διατηρεί ισχυρή αποτρεπτική ικανότητα, καθότι αντιμετωπίζει πραγματικές, σοβαρές και άμεσες απειλές.

Το εύρος της περιοχής ευθύνης είναι τεράστιο και καλύπτει την Ανατολική Μεσόγειο και τα Βαλκάνια. Με 10εκ πληθυσμό και €200δις ΑΕΠ το κόστος αξιόπιστης αποτροπής είναι δυσβάσταχτο.

Ο Ελληνικός λαός αγκαλιάζει με αγάπη και σεβασμό τις ένοπλες δυνάμεις (ΕΔ) και καταβάλλει αγόγγυστα το κόστος. Το κράτος – πολιτικοί και υπηρεσιακοί – οφείλουν να σέβονται τα χρήματα που καταβάλλουν οι πολίτες για την άμυνα της χώρας.

Ο Ν. Δένδιας έχει μεγάλο φορτίο. Την επιτυχή ολοκλήρωση των υφιστάμενων συμβάσεων (Belh@rra, F-16 Viper, Rafale, Spike NLOS και πολλά άλλα), την προώθηση άλλων εξίσου σημαντικών (κορβέττες, F-35 κ.ά.) και την δρομολόγηση των προμηθειών ελικοπτέρων, μεταγωγικών, αρμάτων, υποβρυχίων, μη επανδρωμένων, αντι-αεροπορικών κλπ. κλπ.

Την ίδια στιγμή πρέπει να αλλάξουν οι νοοτροπίες και οι πρακτικές που υπονομεύουν την ισχύ των ενόπλων δυνάμεων και της χώρας και κατασπαταλούν υπερπολύτιμους πόρους.

Η προμήθεια συστημάτων χωρίς επαρκή οπλισμό και χωρίς συμβάσεις συντήρησης και υποστήριξης (Follow-on Support) πρέπει να απαγορευτεί. Η αγορά ακριβών συστημάτων χωρίς πλήρεις φόρτους όπλων και χωρίς υποστήριξη αποτελεί σπατάλη. Αναφέρουμε επιλεκτικά τα καθηλωμένα μεταγωγικά αεροσκάφη, τα απαξιωμένα Mirage και τα υποβρύχια που δέκα χρόνια αργότερα δεν έχουν παραλάβει τορπίλες.

Οι αγορές πρέπει να αποτελούν μέρος μακροχρόνιου σχεδιασμού. Δεν γίνεται οι πολιτικοί να τροποποιούν προγράμματα, να καθυστερούν άλλα, να προσθέτουν άλλα, με βάση τις προσωπικές τους επιδιώξεις και το κομματικό τους συμφέρον. Σε κάποιο βαθμό αυτό ισχύει και για τα επιτελεία. Δεν επιτρέπεται να καθοδηγούν με βάση προσωπικές απόψεις. Οι ΕΔ έχουν σχεδιασμό για την δομή τους και επιχειρησιακό σχεδιασμό. Τα σχέδια αυτά πρέπει να πλαισιώνονται από μελέτες των επιτελείων αλλά και ειδικών με εμπειρία στα σχετικά θέματα.

Ο μακροχρόνιος σχεδιασμός πρέπει να αποσκοπεί μεταξύ άλλων στην κατάργηση της πολυτυπίας και οι επιτελείς πρέπει να συντονιστούν. Άλλο είναι η καλλιέργεια εναλλακτικών για αποφυγή πιθανών εκβιασμών και αδιεξόδων και άλλο η πολυτυπία. Η προμήθεια μαχητικών από ΗΠΑ και Γαλλία είναι το καλύτερο παράδειγμα εναλλακτικών προμηθευτών. Τα οφέλη φαίνονται από το δράμα των Τουρκικών F-16. Το καλύτερο παράδειγμα καταστροφικής πολυτυπίας είναι τα ελικόπτερα. Καμία χώρα, με πιθανή εξαίρεση τις ΗΠΑ, δεν διαθέτει τόσους πολλούς τύπους ελικοπτέρων. Το αποτέλεσμα είναι η πολυετής καθήλωση και απαξίωση του στόλου. Δυστυχώς, ακόμα και σήμερα, η κακή νοοτροπία συνεχίζεται, με κάθε κλάδο να επιλέγει ανεξάρτητα.

Ο μακροχρόνιος σχεδιασμός πρέπει επίσης να οδηγεί σε μεγάλες αγορές σε βάθος χρόνου. Έτσι η διαπραγματευτική δύναμη αυξάνεται κατακόρυφα, οδηγώντας σε σημαντικές εκπτώσεις και σημαντική εγχώρια συμμετοχή στην παραγωγή και την μακροχρόνια συντήρηση.

Ο μακροχρόνιος σχεδιασμός, η αποφυγή της πολυτυπίας και τα μεγάλα πολυετή συμβόλαια μπορούν να ενισχυθούν με ομαδικές αγορές με άλλες χώρες. Ήδη γίνονται κάποια πρώτα βήματα στα πλαίσια της ΕΕ. Χρειάζεται ενίσχυση η προσπάθεια αυτή.

Οι αποσπασματικές και βραχυχρόνιες αγορές δεν πρέπει να επιτρέπονται.

Η υποστήριξη της εγχώριας αμυντικής βιομηχανίας είναι υποχρεωτική. Δεν μπορούμε να ξοδεύουμε τόσα χρήματα χωρίς υψηλό ποσοστό εγχώριας παραγωγής. Σταδιακά, αλλά γρήγορα, η χώρα οφείλει να φτάσει το 40% και μακροπρόθεσμα να ξεπεράσει το 60%.

Σπουδαίο κεφάλαιο αποτελεί η διαφάνεια. Χωρίς πλήρη διαφάνεια στις προμήθειες δεν εξασφαλίζεται το εύρος της απαιτούμενης συναίνεσης για την τεράστια προσπάθεια που απαιτείται.

Οι κακοδαιμονίες του παρελθόντος δημιούργησαν τις κακές νοοτροπίες και απαράδεκτες πρακτικές. Το νομοθετικό και λειτουργικό πλαίσιο πρέπει να εκσυγχρονιστεί. Τα στελέχη πρέπει να αισθανθούν ασφάλεια για να απομακρυνθούν από την λογική της ανευθυνο-υπευθυνότητας.

Το σύστημα, πολιτικοί και υπηρεσιακοί, πρέπει να μάθουν να κάνουν επιλογές με μακροχρόνιο όφελος. Οι εγχώριες παραγωγές και συμπαραγωγές πρέπει να προτιμώνται. Η συμμετοχή σε ερευνητικά προγράμματα πρέπει να αποτελέσει πυλώνα της συνολικής στρατηγικής.

Ο Ν. Δένδιας έχει δύσκολο έργο. Η αλλαγή νοοτροπίας και πρακτικών είναι από τα δυσκολότερα έργα. Αναμένουμε ότι θα τολμήσει να συγκρουστεί και να σπάσει αυγά. Η εμπειρία και εγνωσμένη ικανότητα του μας κάνουν αισιόδοξους.

Τα άρθρα και τα σχόλια που δημοσιεύονται στην ιστοσελίδα Athenian Herald εκφράζουν τους συγγραφείς τους. Η Athenian Herald δεν φέρει καμία ευθύνη για τις απόψεις που εκφράζονται μέσω της ιστοσελίδας.