Η ακρίβεια στην Ελλάδα

Του Γιώργου Σαββίδη

Στην χώρα μας η αντιπολίτευση μονίμως καταγγέλλει την κυβέρνηση για τις τιμές των καταναλωτικών προϊόντων και η κυβέρνηση μονίμως προστατεύει τον καταναλωτή και πατάσσει την αισχροκέρδεια.

Οι παραγωγοί καταγγέλλουν τους μεσάζοντες και οι καταναλωτικές οργανώσεις κάνουν συγκρίσεις με άλλες χώρες, κυρίως την Γερμανία. Δεν απουσιάζουν βέβαια οι αναφορές στις μεγάλες εταιρείες και τα υπερκέρδη τους.

Το θέμα είναι πιασάρικο και διαχρονικό. Ο Ανδρέας Παπανδρέου πριν τις εκλογές του 1981 κατακεραυνοβολούσε, εκτός του ΝΑΤΟ και της ΕΟΚ και τους χονδρέμπορους και τους μεσάζοντες. Όταν θα αναλάμβανε την εξουσία, έλεγε, θα καταργούσε το χονδρεμπόριο ή, τέλος πάντων, θα το μείωνε κατά πολύ και θα κατατρόπωνε τα ντόπια και ξένα μονοπώλια.

Σήμερα, ο Σύριζα καταγγέλλει το «καθεστώς Μητσοτάκη» το οποίο μέσω της «ακρίβειας Μητσοτάκη», ληστεύει τον λαό, επιδοτώντας τα υπερκέρδη των πλουσίων. Ταυτόχρονα, η κυβέρνηση προστατεύει όσο μπορεί τους ευάλωτους και πατάσσει την κερδοσκοπία. Ενώ ο αρμόδιος υπουργός περιπολεί κάθε βδομάδα τα σουπερμάρκετ για να διατηρήσει σταθερές τις τιμές του Καλαθιού του Νοικοκυριού.

Τα ΜΜΕ, εδώ κι’ έναν χρόνο περίπου, γιορτάζουν. Το κύμα ακρίβειας που χτύπησε τον πλανήτη προσφέρεται για ατελείωτες, καθημερινές συζητήσεις και αναλύσεις. Με δυσκολία κρύβουν οι τηλεπαρουσιαστές – δημοσιογράφοι την χαρά τους όταν οι πολιτικοί τσακώνονται φωνασκώντας στην εκπομπή τους. Προβαίνουν όμως και σε βαρύγδουπες αναλύσεις οι οποίες κύριο θέμα έχουν «αν είναι αρκετά τα μέτρα που πήρε η κυβέρνηση». Υπάρχουν και συνταρακτικά αποκλειστικά ρεπορτάζ για «το επόμενο κυβερνητικό μέτρο κατά της ακρίβειας».

Σπάνια ακούγεται και κάποια αλήθεια ή γίνεται ανάλυση ή έστω παρουσίαση των πραγματικών δεδομένων. Αναφέρουμε πιο κάτω μερικά.

Διαρθρωτικά προβλήματα

Η Ελλάδα έχει σημαντικά διαρθρωτικά προβλήματα που αυξάνουν το κόστος και κρατούν τις τιμές ψηλά. Τα σημαντικότερα είναι το μικρό μέγεθος της οικονομίας, το μικρό μέγεθος του πληθυσμού, ο πολυκερματισμός του εμπορίου και οι πολλές μικρές παραγωγικές μονάδες.

Τα δύο τελευταία, δηλαδή οι δεκάδες χιλιάδες των καταστημάτων λιανικής και οι μικροί κλήροι αγροτικής γης και η απουσία μεγάλων βιομηχανικών μονάδων, αυξάνουν το κόστος.

Γεωγραφία

Η Ελλάδα είναι αραιοκατοικημένη. Επιπλέον, έχει και πολλά κατοικημένα νησιά. Το κόστος διανομής στην Ελληνική επικράτεια είναι υψηλό συγκρινόμενο με αντίστοιχου πληθυσμού Ευρωπαϊκές χώρες όπως το Βέλγιο ή η Πορτογαλία.

Εξίσου σημαντικός παράγοντας κόστους είναι η απόσταση της χώρας από την βιομηχανική βάση της Ευρώπης. Απέχουμε πολύ από την Κεντρική, Βόρεια και Δυτική Ευρώπη. Πάνω από 50% των εισαγωγών μας προέρχεται από την ΕΕ με κύριες χώρες προέλευσης Γερμανία, Ιταλία, Ολλανδία και Γαλλία.

Συνήθειες και παραδόσεις

Προτιμούμε τα μικρά συνοικιακά καταστήματα, περισσότερο από ότι οι άλλοι Ευρωπαίοι. Μεγαλύτερη προτίμηση έχουμε και στα επώνυμα προϊόντα παρά στα ιδιωτικής ετικέτας.

Μεταρρυθμίσεις δύσκολα γίνονται. Π.χ. ωράριο καταστημάτων ή πώληση φαρμάκων σε σουπερμάρκετ. Έτσι, δεν ενισχύεται ο ανταγωνισμός και συντηρείται ένα κατακερματισμένο και ακριβό σύστημα διανομής.

Παγκοσμιοποίηση

Η Ελλάδα δεν μπορεί να επηρεάσει τις παγκόσμιες αγορές. Ακόμα και τα εγχώρια προϊόντα επηρεάζονται από εισαγόμενες πρώτες ύλες, καύσιμα κ.ά. Επίσης, αν η τιμή ενός προϊόντος εγχώριας παραγωγής ανέβει στο εξωτερικό, η τάση είναι να ανέβει και στο εσωτερικό. Ο παραγωγός προτιμά να το εξάγει αντί να το πουλά φθηνότερα.

Συμπέρασμα

Η Ελληνική κυβέρνηση, όποια και νάναι, πολύ λίγα πράγματα μπορεί να κάνει για την ακρίβεια. Το 1981 δεν κατατροπώθηκαν οι μεσάζοντες. Ούτε και τώρα θα εξαφανιστούν. Οι διάφορες καταγγελίες περί υπερκερδών, σε μεγάλο βαθμό είναι αβάσιμες.

Οι αναφορές σε τεράστιες αυξήσεις από το χωράφι στο σουπερμάρκετ είναι λάθος. Υπάρχει κόστος, μεταφοράς και προσωπικού από το χωράφι σε κάποιο κέντρο διανομής και από εκεί στο κατάστημα. Και τα αγροτικά προϊόντα έχουν φύρες έως 50%.

Επιπλέον, ως μέλος της Ευρωζώνης, η Ελλάδα δεν μπορεί να τυπώνει χρήματα. Ευτυχώς, γιατί όταν χρησιμοποίησε αυτή την μέθοδο (1981-2001), η χώρα οδηγήθηκε σε υψηλούς πληθωρισμούς. Ως μέλος της Ευρωζώνης, συνέχισε να δανείζεται πέραν των δυνατοτήτων της, αξιοποιώντας την τότε σχετική χαλαρότητα της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Το αποτέλεσμα ήταν η καταστροφική οικονομική κρίση της δεκαετίας 2008-2018.

Καλά κάνει η κυβέρνηση και παίρνει μέτρα για τα χαμηλά εισοδήματα. Καλά κάνει και κυνηγά την αισχροκέρδεια.

Οι τιμές όμως πέφτουν είτε με μείωση της ζήτησης είτε με αύξηση της προσφοράς είτε με συνδυασμό των δύο. Τα υπόλοιπα είναι για δημιουργία εντυπώσεων ή για να περνάμε την ώρα μας.

Τα άρθρα και τα σχόλια που δημοσιεύονται στην ιστοσελίδα Athenian Herald εκφράζουν τους συγγραφείς τους. Η Athenian Herald δεν φέρει καμία ευθύνη για τις απόψεις που εκφράζονται μέσω της ιστοσελίδας.