Σύνοψη αμυντικών συμφωνιών 2020-3

Του Πέτρου Στυλιανίδη

- Πρωτοφανής διπλωματική δραστηριότητα της Ελλάδας την περίοδο 2020-2023, ιδιαίτερα στον τομέα των αμυντικών συμφωνιών και συνεργασιών.

- Στόχος ήταν και παραμένει η ενίσχυση της αποτρεπτικής ικανότητας της χώρας αλλά και της αμυντικής ισχύος.

- Όλες οι συμφωνίες είναι σημαντικές, αλλά κάποιες – με Γαλλία, ΗΠΑ και ΗΑΕ – έχουν ιδιαίτερη βαρύτητα γιατί αναφέρουν προστασία της εδαφικής ακεραιότητας.

- Υπεγράφησαν επίσης συμφωνίες με ΣΑ (Σαουδική Αραβία), Ισραήλ, Αίγυπτο, Κύπρο και εσχάτως με ΗΒ (Ηνωμένο Βασίλειο).

- Όλες οι συμφωνίες αναφέρονται σε στρατηγική συνεργασία, κοινές επιδιώξεις και σε προώθηση του διεθνούς δικαίου ως του μέσου επίλυσης διαφορών.

- Οι συμφωνίες ρυθμίζουν θέματα κοινών στρατιωτικών ασκήσεων και στρατηγικού και επιχειρησιακού συντονισμού.

- Ιδιαίτερη σημασία έχουν οι συμφωνίες αυτές σε θέματα προμηθειών οπλικών συστημάτων.

- Η ύπαρξη διακρατικής συμφωνίας, επιτρέπει σε στρατιωτικές προμήθειες να γίνονται διακρατικά, χωρίς μεσάζοντες και με κρατική εγγύηση ομαλής εκτέλεσης και τήρησης των όρων της σύμβασης προμήθειας.

- Το ζήτημα των προμηθειών στρατιωτικού υλικού είναι πολύ σημαντικό, γιατί μόνο οι ΗΠΑ έχουν σύστημα προμηθειών το οποίο μπορεί να χρησιμοποιήσει, αν επιθυμεί, ο επίδοξος αγοραστής.

Συμφωνία με Γαλλία

- Υπεγράφη 09/2021, κυρώθηκε 10/2021.

- Προβλέπει ρητά αμοιβαία στρατιωτική συνδρομή σε περίπτωση ένοπλης επίθεσης στην επικράτεια ενός εκ των δύο συμβαλλομένων μερών.

- Επίσης, προβλέπει στρατηγική συνεργασία και συντονισμό εξωτερικής πολιτικής.

- Η συμφωνία βοήθησε την σύναψη των συμβάσεων προμήθειας των φρεγατών Belh@rra και των μαχητικών Rafale. Το Γαλλικό κράτος παραχώρησε μαχητικά από τον στόλο του και φρεγάτες από δικές του παραγγελίες για να καλύψει πιεστικές ανάγκες των Ελληνικών ενόπλων δυνάμεων.

Συμφωνία με ΗΠΑ

- Υπεγράφη 10/2021, κυρώθηκε 05/2022.

- Αποτελεί συνέχεια παλαιότερων συμφωνιών.

- Αυξάνεται η διάρκεια σε 5 έτη και μετατρέπεται αυτομάτως σε αόριστης διάρκειας με δικαίωμα καταγγελίας και λύση 2 έτη μετά την καταγγελία.

- Η μεγάλη διάρκεια ήταν αναγκαία για να επιτρέψει Αμερικανικές επενδύσεις και έργα υποδομής στις χρησιμοποιούμενες βάσεις και εγκαταστάσεις.

- Κατοχυρώνει χρήση στρατιωτικών βάσεων σε Λάρισα, Στεφανοβίκειο, Αλεξανδρούπολη και Σούδα.

- Αναγνωρίζει τον στρατηγικό ρόλο της Ελλάδας και τονίζει την απόφαση των δύο χωρών να περιφρουρήσουν και να προστατέψουν αμοιβαίως την κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητά τους κατά ενεργειών οι οποίες απειλούν την ειρήνη, περιλαμβανομένης της ένοπλης επίθεσης ή της απειλής επίθεσης.

- Η συμφωνία διευκόλυνε την απόφαση πώλησης του μαχητικού F-35 στην Ελλάδα, του μοναδικού stealth παγκοσμίως.

Συμφωνία με ΗΑΕ

- Υπεγράφη 11/2020, κυρώθηκε 03/2022.

- Προβλέπει εκατέρωθεν συμβολή στην άμυνα, διατήρηση της ασφάλειας και της κυριαρχίας και προστασία της επικράτειας.

- Η ανωτέρω πρόβλεψη θεωρείται ως η πιο δεσμευτική που μπορούσε να γίνει δεδομένου του ότι οι δύο χώρες δεν έχουν κοινά σύνορα ούτε συμμετέχουν μαζί σε αμυντική συμμαχία.

- Προβλέπει στρατηγική και στρατιωτική συνεργασία.

- Τον 01/2021 υπεγράφη συμφωνία εκπαίδευσης στελεχών των ΗΑΕ από την ΕΑΒ. Για την εκπαίδευση προβλέπεται κατασκευή εκπαιδευτικού κέντρου στην Αυλώνα Αττικής.

- Με βάση την αμυντική συνεργασία, τα ΗΑΕ παραχώρησαν στην Ελλάδα μεγάλο απόθεμα ανταλλακτικών επιθετικών ελικοπτέρων Apache έναντι συμβολικού τιμήματος €5 εκ., αναγκαίων για την επισκευή και συντήρηση του Ελληνικού στόλου των Apache.

Συμφωνίες με ΣΑ, Ισραήλ, Αίγυπτο, Κύπρο και ΗΒ

- Προβλέπουν στρατηγική και αμυντική συνεργασία, κοινές στρατιωτικές ασκήσεις και προσήλωση στο διεθνές δίκαιο.

  o  Οι συμφωνίες για κοινές στρατιωτικές ασκήσεις ανανεώνονται κάθε χρόνο.

- Η συμφωνία με ΣΑ (04/2021) είναι μοναδική! Προβλέπει την μεταφορά στην ΣΑ μιας συστοιχίας αντι-αεροπορικού συστήματος Patriot για την αντι-αεροπορική κάλυψη της χώρας.

  o  Η συστοιχία επανδρώνεται από Ελληνικό προσωπικό και η ΣΑ πληρώνει όλα τα έξοδα.

  o  Η συμφωνία αυτή οδήγησε σε σειρά άλλων συμφωνιών, κυρίως οικονομικών.

- Η συμφωνία με Ισραήλ (06/2020) αφορούσε το πλαίσιο για τις προμήθειες αμυντικού υλικού.

  o  Στην διακρατική συμφωνία βασίστηκε η συμφωνία για ίδρυση του Διεθνούς Κέντρου Εκπαίδευσης Καλαμάτας και οι επόμενες προμήθειες αμυντικού υλικού.

- Οι συμφωνίες με Αίγυπτο και Κύπρο καλύπτουν επιπλέον και την συνεργασία σε ζητήματα Έρευνας και Διάσωσης (SAR – Search and Rescue).

- Η συμφωνία με ΗΒ ήταν αναγκαία για να εκφράσει την συναντίληψη σε θέματα στρατηγικής, εφαρμογής του διεθνούς δικαίου και του δικαίου των θαλασσών και για να θέσει το πλαίσιο κοινών στρατιωτικών ασκήσεων.

  o  Η ανάγκη προέκυψε λόγω της αποχώρησης του ΗΒ από την ΕΕ.

Οι συμφωνίες έως σήμερα

- Από το 2020 υπάρχει αδιάλειπτη και ισχυρή παρουσία των Αμερικανικών και Γαλλικών ενόπλων δυνάμεων στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο.

  o  Η παρουσία αυτή είναι από μόνη της αποτρεπτική.

- Ο Έλληνας υπουργός εξωτερικών αποκάλυψε πριν λίγες μέρες ότι το 2020 μαχητικά αεροπλάνα των ΗΑΕ που στάθμευαν στην Κρήτη για συμμετοχή σε ασκήσεις, ήταν οπλισμένα και έτοιμα να απογειωθούν στην κρίση που προκάλεσε στο Αιγαίο η Τουρκία.

- Ο ναύσταθμος Σούδας έχει αναβαθμιστεί και είναι ένας από δύο που μπορεί να εξυπηρετήσει τα μεγάλα αεροπλανοφόρα των 100.000 τόνων των ΗΠΑ.

- Το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης έχει χρησιμοποιηθεί κατά κόρον για παράκαμψη των Στενών.

- Στην Λάρισα σταθμεύει ο στόλος των αμερικανικών MQ-9 Reaper που εποπτεύουν την ευρύτερη περιοχή.

Τα άρθρα και τα σχόλια που δημοσιεύονται στην ιστοσελίδα Athenian Herald εκφράζουν τους συγγραφείς τους. Η Athenian Herald δεν φέρει καμία ευθύνη για τις απόψεις που εκφράζονται μέσω της ιστοσελίδας.