Οι παρακολουθήσεις και οι θεσμοί

Του Γιώργου Σαββίδη

Το ζήτημα των τηλεφωνικών παρακολουθήσεων κατέληξε σε σήριαλ. Η ιστορία όπως εξελίχθηκε στον δημόσιο βίο είναι αντάξια έργου του Ευριπίδη ή του Ομήρου ή του Αριστοφάνη. Είναι θέμα οπτικής του δημιουργού του λογοτεχνικού έργου, τραγωδού, επικού ποιητή ή κωμωδού.

Στην αρχή είχαμε τις καταγγελίες του Ανδρουλάκη, μετά τις καταγγελίες δημοσιογράφων και μετά τις εβδομαδιαίες λίστες αυτών που είχαν παρακολουθηθεί. Η πλοκή απέκτησε σασπένς καθότι ενεπλάκησαν το γραφείο του πρωθυπουργού, η ΕΥΠ (Εθνική Υπηρεσία Πληροφοριών), ιδιωτικά λογισμικά, πάροχοι υπηρεσιών τηλεφωνίας, ανεξάρτητες αρχές και κοινοβουλευτικές επιτροπές. Για αλατοπίπερο προστέθηκε και η παρακολούθηση ενός πολιτικού και ενός πολιτικού κόμματος από την προηγούμενη κυβέρνηση. Υπήρξαν και χαρακτηριστικά δράματος με παραιτήσεις του διοικητή της ΕΥΠ και συνεργατών του και του διευθυντή του πρωθυπουργικού γραφείου. Μπήκαν και στοιχεία εθνικής προδοσίας με την, κατ’ ισχυρισμόν, παρακολούθηση του αρχηγού ενόπλων δυνάμεων. Πρόσθετο ενδιαφέρον δημιουργήθηκε από τις live διαρροές από κλειστές συνεδριάσεις επιτροπών της Βουλής. Υπήρξε και η απαιτούμενη κορύφωση, με μια επική μάχη στην Βουλή, όπου αναμετρήθηκαν οι πολιτικοί αρχηγοί, με πρωταγωνιστές τον πρωθυπουργό και τον αρχηγό της αντιπολίτευσης. Η μονομαχία ήταν αντάξια των καλύτερων αντίστοιχων μεταξύ Αχαιών και Τρώων ηρώων κάτω από τα τείχη της Τροίας. Δεν είχαν ακόντια, ξίφη ή άρματα, αλλά χρησιμοποίησαν όλα τα σύγχρονα όπλα˙ κατηγορίες, αντεγκλήσεις, φωνασκίες και θεατρινισμούς. Το σήριαλ συντηρείται με κάποια επεισόδια, όπως επισκέψεις πολιτικών σε εισαγγελείς και μηνύσεις παρακολουθούμενων, αλλά η μεγάλη ένταση εξάντλησε το κοινό και προκάλεσε μείωση του ενδιαφέροντος.

Ενώ το ζήτημα είναι υπαρκτό, τα πραγματικά και αποδειχθέντα γεγονότα που ήρθαν στην δημοσιότητα είναι πολύ λίγα. Τα περισσότερα είναι ισχυρισμοί για τους οποίους δεν παρουσιάστηκαν αποδείξεις. Ίσως υπάρχουν και σκοπίμως δεν παρουσιάστηκαν στο κοινό. Η υπόθεση, ευτυχώς και αναποφεύκτως, οδηγήθηκε στην δικαιοσύνη προς εξιχνίαση.

Οι παρακολουθήσεις είναι πολύ σοβαρό θέμα και άπτεται της ουσίας του δημοκρατικού πολιτεύματος, των ατομικών δικαιωμάτων και της εθνικής ασφάλειας. Στην πολύμηνη δημόσια συζήτηση, τα κόμματα το προσέγγισαν ως κομματικό ζήτημα. Η κυβέρνηση για να καλύψει τα λάθη της και η αντιπολίτευση για να αποκομίσει ψήφους.

Η δήλωση του πρωθυπουργού Κ. Μητσοτάκη, ότι δεν γνώριζε για την παρακολούθηση Ανδρουλάκη και αν γνώριζε δεν θα την επέτρεπε, δεν πείθει. Μετέφερε την ΕΥΠ υπό την άμεση ευθύνη και επίβλεψη του, προφανώς για να ελέγχει άμεσα τις δραστηριότητες της. Αν δεν γνώριζε τι έκανε η ΕΥΠ, τότε γιατί ανέλαβε προσωπικά την επίβλεψη της; Ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης Α. Τσίπρας, δεν κατάφερε να εξηγήσει πως γίνεται να υποστηρίζει αυστηρούς ελέγχους ενώ χαλάρωσε το πλαίσιο των ελέγχων τις τελευταίες μέρες της πρωθυπουργίας του. Ο αρχηγός του τρίτου κόμματος Ν. Ανδρουλάκης, με την άρνηση του να ενημερωθεί προσωπικά για την παρακολούθηση του, άφησε να αιωρείται η σκέψη ότι «κάποιος λόγος υπήρχε για την παρακολούθηση του».

Όλοι, κυρίως η αντιπολίτευση, μίλησαν για θεσμούς, θεσμικές εκτροπές, συνταγματικές πρόνοιες και άλλα βαρύγδουπα. Σίγουρα δεν δείχνει σεβασμό στους θεσμούς και στο σύνταγμα η κατηγορία χωρίς στοιχεία, ούτε η εμπλοκή του ΑΓΕΕΘΑ σε μικροκομματικούς τσακωμούς, ούτε οι διαρροές πρακτικών κλειστών συνεδριάσεων επιτροπών της Βουλής.

Η δημοκρατία, η χώρα, οι πολίτες, τα δικαιώματα και η ασφάλεια τους πρέπει να προστατεύονται. Παρακολουθήσεις γίνονταν και θα γίνονται και είναι αναγκαίες. Έλλειμμα νομοθεσίας δεν υπάρχει. Έλλειμμα δημοκρατικής αντίληψης υπάρχει. Όταν οι εκάστοτε κρατούντες δεν εφαρμόζουν τους νόμους όπως πρέπει αλλά όπως τους βολεύει.